කුඹුරු දෙණි පෙත් උඩින්
ගම් දනව් වල ඉඳන්
උයන් තෙර කැදැල්ලට
පියාඹා ඇවිල්ලා
නවමු හිරි මල් වියේ
වින්ද දුක් කන්ද ළඟ
වැටි වැටී නැඟිටින්න
වරම් ගත්තා සේම
සෝ සුසුම් නිවන්නට
හිනා මල් නෙළන්නට
මන්ද මාරුතය වී
විජිනිපත් සලන්නට
එකතු වූ අයුරින්ම
සමු ගන්න දවසෙදිත්
උර දිදී හිඳිල්ලා
සාමාන්‍යයෙන් මිනිස්සු සිහින දකිනවා. සමහරුන්ට හීන පෙනෙනවා,
වගේම වෙනත් අය පෙන්වනවා වෙන්නත් පුළුවන්. මමත් සාමාන්‍ය මනුස්සයෙක් නිසා සීන දකිනවා.
සමහර මිනිස්සු අභව්‍ය හීන දකිනවා. ඕනම මනුස්සයෙකුට හීන තියෙනවා, අනන්තවත්. නැත්නම්
එවැනි ලොකු කුඩා සිහින දකිනවා, අඩුවැඩි වශයෙන්. සමහර විට මුළු ජීවිත කාලය පුරාවටම දැකපු
හීන, හීන විතරක්ම බවට පත් වෙනවා. සමහර සිහින තියෙනවා, මහා භයානක හීන ඒවා.
මම දවසක හීනෙන් දැක්කා ශ්‍රී ලංකා සිතියම. ඒක හරියටම සමීප
දර්ශනයක් විදියට ගත්තම, ගන්නොරුව ෆාම් එකේ, බීජ පර්යේෂණ ආයතනයේ පර්යේෂණ කරලා හදපු,
හොඳින් ඉදුනම රත් පැහැගත් ඉදුනු පැපොල් ගෙඩියක් වගේ. ඉතින් පැපොල් ගෙඩිය මුහුදේ පාවෙනවා.
මං ඒක අහුලා ගන්ට යනකොට, ඒක ඈතට පාවෙලා, ඒ හැඩයෙන්ම මුහුද පුරා දිගෑරෙනවා, හරියට ගොඩ
බිමක් වගේ. ඊට පස්සේ, ඒක සමීපදර්ශනයෙන් මැකිලා දුරස්ථ දර්ශනයක් විදියට පෙනුණා. ඈත නිසා
පැහැදිළි නැතිවුණත් මිනිස්සු ගොඩක් ඒ ගොඩ බිමේ ඉඳගෙන බිම හාරනවා, හරියට බිංකුණ්ඩෝ වගේ.
අනේ, ඒ බිම හාරලා… හාරලා, ලාවා මතුවෙනකම්ම හාරලා දැම්මොත්! හිතට ඇතිවුණේ මහා සෝකයක්. ලෝක සිතියම පුරා නන්නත්තාර වෙලා ජීවිතේ අර්ථය සොයන්නට අපාදුක් විඳ, අභියෝගයට මුහුණ දෙන විප්‍රවාසී ජනී ජනයාට, කවදා හෝ ආපහු පයගහලා නිදහසේ එක හුස්මක් ගන්ට, බිං අඟළක් ඉතුරුවේවිද කියලා භය භ්‍රාරාන්තියකින් හිත කීරි ගැහිලා ගියා. මවි කුසෙන් බිහිවෙලා, පළවෙනි හුස්ම පොද නාස්පුටය අස්සෙන් ඇතුළට ගන්නකොට, දැනුණ තාම්‍ර වර්ණ පසෙහි සුවඳ නැවත ආඝ්‍රාණය කරන්ට නොලැබෙයි කියලා ළසොවින් තැවෙන්ට පටන් ගත්තා.
මගේ සිහිනය දියවෙමින් පැවති සමයක ඉදිරි කාර්තුවත් සරසවි සබඳතා සීගිරි බිතු තුවම් සේ ශෛලගත වෙනතුරු මගේ දෛනික කටයුතු වල නිරත වීමි.
Auckland විශ්ව විද්‍යාලයේ අධ්‍යාපන පීඨයේ Research Unit එකට අයත් පර්යේෂණ කටයුතු වල, පදනම් මධ්‍යස්ථානයවූ මේ අංශයේ සේවය කළ පිරිස අතරින් අප දහ පහළොස් දෙනෙක් දෛනික කටයුතු වල නියැළී සිටි මේ ස්ථානය, කොම්පියුටර් සහ ලිපිද්‍රව්‍ය ප්‍රින්ටිං සහ ඡායා පිටපත් ගැනීමේ උපකරණ වලින් සමන්විත අංග සම්පූර්ණ සියළු කාර්යාල පහසුකම් සපයා තිබුණි. මේ සාමූහික සේවා ස්ථානයේ සිටි සියළු දෙනා විවිධ ක්‍ෂේත්‍රවලට අයත් විශේෂවූ පර්යේෂණ වල නියැලුණ අයවලුන්‍වූ අතර, අපේ කටයුතු නිදහසේ කරගෙන යාමට අවශ්‍ය ශාස්ත්‍රීය පර්යේෂණ පසුබිමකින් යුතු ස්ථානයක් විය. විශාල ශාලාව මැද වෘතයක් සැකසෙන ලෙස මේස තුනක් යාකොට, ලෑලි පලකයකින් එකිනෙකින් ආවරණය වන පරිදි නිමවා, මා ඇතුළු අප තිදෙනෙක් ස්ථානගත කර තිබූණ. අප තිදෙනා වෙන් වන සේ අපේ මේස සංවිධානය කර තිබූ නිසා අපිට එකිනෙකා පෙනුණේ නැත. නමුත් කොම්පියුටර් තුන එකම ප්ලග් පොයින්ට් එකට සම්බන්ධකර තිබූ හෙයින් අප වාඩිවී සිටියේ ඉතා ළඟිනි. අප වෙන්වූ යේ මනාව නිමවූ ලෑලි පලකයකිනි.
එක් උදෑසනක මා දවසේ වැඩ ඇරැඹීමේ ප්‍රථම කාර්යය ලෙස computer එක ළඟ වාඩිවී, (ස්මාර්ට් ඵෝන් නැති කාලයක් බැවින්) ඊමේල් පරීක්‍ෂා කළෙමි. ඉහළ සිට පහලට විවිධ දැනුම් දීම් workshop, conference, meetings පිළිබඳ දැනුම් දීම් පසු කරන අතරතුරේ හෙඩින් එක විදියට, “Dear Mrs Bandara,” ලෙස ආමන්ත්‍රණය කර තිබූ ඊමේල් එක වවෘත කෙළෙමි. බැලූ බැල්මට, ඒක සාමාන්‍යයෙන් මෙහෙදි ආමන්ත්‍රණය කරන විදියට වඩා වෙනස්. ඊමේල් එකේ වාක්‍ය දෙකක් කියවා ගෙන යන විට, නාඳුනන කෙනෙක් විසින් කුමන හෝ හේතුවක් නිසා හෝ මා සම්බන්ධ කර ගැනීම අරමුණු කරගත් ලියමනක් බව වැටහුණා. මම පිටුව දිගේ පහලට දෑස් යැව්වෙමි.
මා අමතා ඇති මේ පුද්ගලයා සැබවින්ම මා කවුදැයි හරිහැටි නොදැන සිටි බවය. සිංහල නමක් ඇති නිසා මා ඔහුට උදව් කරනු ඇතයි යන විශ්වාසයෙන් අමතන්නට ඇතයි මට හැඟුණි. මගේ දැස් නැවතුනේ, මා මෙතෙක් එම නමින් දැන සිටි එකම පුද්ගලයා මා අමතා ඇති බව දුටු කෙනෙහිය.
"දුශ්‍යන්ත රොඩ්‍රිගෝ!"
නම දැකපු ගමන් මම යටි උගුරෙන් රැහැයියෙක් වගේ කෑ ගහන්ට
ඇති. මගේ ප්‍රහර්ශය කොතරම් තීව්‍ර වීද යත්, අනික් පැත්තේ සිටි සගයින් දෙදෙන, විදුලි
වේගෙන් නැඟිට, එකවර ලෑලි පලකය උඩින් මගේ මේසයට එබී බැලුව.
“Surprised?” දෙදෙනම එකවර ඇහුව.
මම වාඩිවෙන ලෙස ඔවුන්ට අතින් සන් කළෙමි.
ඊමේල් එක අනුව මට වැටහුණේ, ඔහු මා දැන නොසිටි බවය. එය සැබවින්ම
ආගන්තුකයෙකුට කළ ඇමතීමක් විය. කවුරුන් හෝ ශ්‍රී ලාංකිකයෙකුට University of
Auckland එකේ තොරතුරු දැනගැනීමේ පරමාර්ථයෙන් ලියා තිබුණි. ඊමේල් එක දෙවරක් කියවා, දුරකථන
අංකය එවන මෙන් දන්වා, මම එකෙනෙහිම පිළිතුරු ලීව. හවස මං ගෙදර ගිය පසු කෝල් කරන බව
දැන්නුවද, ඔහු විසින්ම නියමිත වෙලාවට ඇමතුමක් දුන්නා.
මා, මා ගැන සඳහන් කළේ,
අපි දෙන්නාම 73 බැච් එකේ. මතක් කරගන්න පුළුවන්ද මන්දා,
මම මල්ලිකා, රාමනාදන් හිටිය?
පැය භාගයක් පමණ අප කථා කළා. ඒ ජූනි මාසය මුල මට මතක විදියට.
“මං ගෙම්බෝ කොරහට එකතු කරනව වගේ, මේ බැච් මේට්ස්ලා එකතු
කරනව. ඔයා දන්නෙ නැතුව ඇති, අපි 73 බැච් එකේ සාමාජිකයෝ දෙසීයක විතර ලිස්ට් එකෙක් තියෙනවා
මගෙ ළඟ. මං ඊමේල් කරන්නං දැන්මම”.
“මම දන්න යාළුවෙකුගේ දුවෙක්ට තොරතුරු වගයක් ඕන වෙලා තියෙනවා
New Zealand විශ්ව විද්‍යාලයක කෝස් එකෙක් කරන්න. එයාට උදව්වක් කරන්න මං Google
serch කරන කොට, සිංහල නමක් හම්බ වුණා. කාටහරි කමක් නෑ, ඊමේල් කළා. බැලුවම හරිම කෙනෙක්
හම්බ වෙලා තියෙන්නෙ”.
මේක නම් මහ පුදුමයක්. මම තනියම දැකපු ඒත් කවමදාකවත් ඉටුවේයයි
අදහස් නොකළ නිකම්ම නිකං හීනයක්. හුදු මනස්කල්පිතයක්. මම දකින හීනය තවත් අය දැකලා ,
ඒකියන්නෙ ඒක කණ්ඩායම් හීනයක්!
දුරකථන ඇමතුම අවසන්වුණ වෙලාවේ හිට මගේ හිතේ රටක් රාජ්ජයක්
දිනුවා වගේ සතුටක් දෝර ගලනවා. කවුරුන් නමුත් ඒ සද්ක්‍රියාවට දායකවූ හැමදෙනාම අගය කළ
යුතුමයි.
සමකාලීන සහෝදරයාට අවශ්‍යවූ තොරතුරු හැකි ඉක්මණින් සොයාගෙන
මම පහුවදාම සොයා ඊමේල් කළා.
ඉතින් වැදගත්මදේ මට අර නැතිවුණ, රජ්ජුව, 2005 වෙන කොට
මට අත්‍යවශ්‍යමයයි දැනුණ අපව එකට බැඳ තබන දාමය, අහුවුණ එක. අප අතර ඇතිවී තිබූ ඉවුරු
දෑලක පරතරය එකට යාකරන ඒදඬක් දැන් ඉදිවෙමින් පවතින බව දකින්ට ලැබුණාම අප්‍රමාණ සතුටක්
ඉහවහ ගිහින් තිබුණා. මොන විදියකින් හෝ අපි එකට ආව ගිය, සරසවිය පුරා එකට සැරිසැරූ, හැමදෙනාම
එකම එක වරක්වත් දකින්න, නැවත චාන්ස් එකක් ලැබේදැයි යන සිහිනයක් පමණක්මවූ සිහිනය අහම්බෙන්
සැබෑවීමේ සලකුණු පහල වීම මොනතරම් භාග්‍යයක්දැයි මම අමන්දානන්ඳයට පත්වීමි. නැවත සොයාගත
යුතුයයි හැඟුණ බිඳී විසන්ධිවී ගිය දම්වැල් පුරුක නැවත පුරුද්දන්ට හීන දැක්ක මට, ඒ හීනය
හීනයක්ම පමණක්‍ යයි බලාපොරොත්තු අත් හැර දමා තිබියදී දෑස් පනාපිට සැබෑවක්වී ඇතැයි හැඟෙත්ම
මට දැනුණේ අප්‍රමාණ සන්තුෂ්ටියකි. මනෝරථ පූර්ණ වීමේ තෘප්තියකි.
ඉතින් ඊළඟ GAP-73 - get together එකට එන්ටත් පොරොන්දු වුණා. මගේ
අත්දැකීම වැනි තත්වයකට මුහුණ දෙන ඕනෑම කෙනෙකු ගැන හැඟීමක් හෝ සැලකිල්ලක් දැක්වීමට,
සාමූහිකව බෙදා හදා ගැනීමක් අවශ්‍ය වෙලාවට ඒ සහකම්පිත යොත බෙහෙවින් ප්‍රයෝජනවත් වේවි
කියලා මා විශ්වාස කළා.
මල්ලිකා එම් බණ්ඩාර
June, 2012.
